Mâm cúng Ông Táo gồm những gì? Nghi thức cúng đầy đủ nhất

Ngày 23 tháng Chạp (tức tháng 12 Âm lịch) hằng năm là thời gian mà mọi gia đình ở Việt Nam đều bận bịu với lễ cúng Ông Công Ông Táo. Vậy chuẩn bị mâm cúng Ông Táo gồm những gì là chuẩn nghi thức? Cùng Đồ Cúng Việt Đà Nẵng khám phá ngay nhé!

Mâm cúng Ông Táo gồm những gì?

Mâm lễ cúng Ông Táo sẽ bao gồm lễ vật và mâm cơm cúng Ông Công Ông Táo. Trong mâm cơm sẽ được chuẩn bị tùy theo từng vùng miền khác nhau. Với mâm cơm chay cúng Ông Táo cũng sẽ được bày biện khác biệt.

Lễ vật cúng Ông Táo

Lễ vật cúng Ông Táo bao gồm có:

Mũ: 03 mũ Ông Công Ông Táo bao gồm hai mũ của đàn ông và một mũ của đàn bà. Trong đó, mũ dành cho Táo Ông sẽ có hai cánh chuồn. Trong khi đó mũ Táo Bà ngược lại không có cánh chuồn. Mũ để cúng Táo Bà là mũ có gương nhỏ hình tròn cùng nhiều màu sắc sặc sỡ khác. Tùy theo từng năm ngũ hành mà màu sắc của mũ cũng như áo hay hia của Ông Công Ông Táo sẽ được thay đổi theo từng năm.

Ví dụ: 

• Cúng mũ, áo, hia màu vàng cho năm hành Kim
• Cúng mũ, áo, hia màu trắng cho năm hành Mộc
• Cúng mũ, áo, hia màu xanh cho năm hành Thủy
• Cúng mũ, áo, hia màu đỏ cho năm hành Hỏa
• Cúng mũ, áo, hia màu đen cho năm hành Thổ.

Hia: Một đôi hia được làm bằng giấy

Áo giấy: 01 chiếc

Cá chép: Nhiều nơi quan niệm rằng cá chép là biểu tượng cho phương tiện di chuyển của Ông Công Ông Táo khi lên chầu trời. Bạn có thể chuẩn bị cá chép thật hoặc cá chép giấy trong lễ cúng. Ví dụ như ở miền Bắc có xu hướng chọn cá chép sống để cúng, họ thả cá chép vào chậu nước với mong muốn “cá chép hóa rồng”.

Trong khi đó, ở miền Nam người ta thường sử dụng cá chép giấy nhiều hơn. Vì vậy, với việc chuẩn bị cá chép thì tùy theo quan niệm vùng miền mà bạn chuẩn bị cho phù hợp.

Bên cạnh đó, với các gia đình có trẻ em thì họ lựa chọn cúng thêm một con gà luộc (thường là gà cồ). Điều này với dụng ý nhờ Táo Quân khi về chầu trời xin cho đứa bé trong gia đình được thông minh, hiên ngang và bản lĩnh như con gà vậy.

Mâm cỗ cúng Ông Công Ông Táo

Mâm cỗ cúng Ông Táo sẽ được chuẩn bị phù hợp theo từng điều kiện cụ thể của mỗi gia đình. Ngoài các lễ vật chính như gạo, muối và rượu thì người ta thường thực hiện lễ mặn hoặc lễ chay để cúng Táo Quân. Vậy mâm cơm cúng Ông Công Ông Táo gồm những gì?

Mâm cúng Ông Táo truyền thống gồm có:

• Lễ vật cúng Ông Táo
• 1 đĩa gạo và 1 đĩa muối
• 3 chén rượu
• Thịt heo luộc
• Gà luộc hoặc gà quay
• Đĩa rau xào
• Hành muối
• Xôi gấc
• Giò heo
• Canh mọc
• Cá chép nướng hoặc cá lóc nước
• 1 tập giấy tiền cùng vàng mã
• 1 lọ hoa cúc
• 1 lọ hoa đào nhỏ (miền Bắc)
• Trái cây
• Trà
• Rượu
• Trầu cau
• …

Mâm cúng Ông Táo miền Bắc gồm có:

• Lễ vật cúng Ông Táo
• Gà luộc
• Canh măng
• Hành muối
• Thịt đông
• Xôi, chè
• Vàng mã
• …

Mâm cúng Ông Táo miền Trung gồm có:

• Lễ vật gồm con ngựa giấy, vàng mã,...
• Hoa tươi
• Cơm
• Canh
• Gà luộc
• Thịt luộc
• Nem rán
• Xôi chè
• Cá ngừ hoặc cá thu
• …

Mâm cúng Ông Táo miền Nam gồm có:

• Lễ vật cúng Ông Táo
• Nem
• Giò
• Bánh chưng
• Hành muối
• Gà luộc
• Đĩa đậu phộng hay kẹp vừng đen
• Bộ “cò bay, ngựa chạy”
• …

Theo mâm cơm cúng Ông Táo trên thì ở mỗi địa phương sẽ có những đặc trưng độc đáo. Miền Bắc chủ yếu là xôi, gà, giò, canh măng và xôi chè. Miền Trung thường có lễ cúng tượng đất Táo Quân và cây nêu, kèm theo cá ngừ hay cá thu trong mâm cơm. Ở miền Nam, đặc điểm nổi bật là cá lóc nướng thay vì cá chép như miền Bắc. Sự đa dạng này phản ánh văn hóa đặc sắc và sáng tạo trong lễ cúng ông Táo.

Mâm cúng Ông Táo không chỉ phụ thuộc vào văn hoá của địa phương mà còn phụ thuộc vào hoàn cảnh từng gia đình, điều kiện kinh tế cũng như là sở thích cá nhân. Miễn sao trong mâm cỗ cúng Ông Công Ông Táo thể hiện được tấm lòng thành kính của gia chủ là được.

Nghi thức cúng Ông Táo đầy đủ nhất

Khi chuẩn bị mâm cúng Ông Táo xong thì việc biết nghi thức cúng sao cho chuẩn nhất là điều nhiều người quan tâm.

Thứ tự cúng Ông Công Ông Táo

Chuẩn bị mâm cúng Ông Táo: Chuẩn bị lễ vật và mâm cơm cúng Ông Táo, sắp xếp vị trí các món sao cho cân đối và thẩm mỹ.

Thắp nhang và đọc bài khấn: Lễ cúng sẽ được bắt đầu bằng việc người cúng thắp nhang, đọc bài khấn cúng Ông Công Ông Táo. Sau đó gia chủ chờ đến khi hương tàn, thêm một tuần hương nữa để tăng thêm không khí trang nghiêm và tôn trọng.

Hóa vàng lễ cúng Ông Táo: Sau khi thực hiện xong lễ cúng thì hóa vàng lễ vật vàng mã.

Thả cá chép: Khi đã hoàn thành xong mọi nghi lễ, nếu gia đình có cúng cá chép thì cần hóa vàng chúng. Đây không chỉ là tín ngưỡng tâm linh để cá chép về chầu trời mà còn thể hiện cho hành động phóng sinh may mắn.

Bài văn khấn cúng Ông Táo 

Để lễ cúng Ông Táo được diễn ra đầy đủ và trang trọng thì không thể thiếu bài văn khấn. Đồ Cúng Việt Đà Nẵng gửi đến bạn nội dung văn khấn Ông Công Ông Táo chuẩn nhất:

“Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại: …………

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!”

(Nguồn: Sách của Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin)